Rozszerzenie żołądka spowodowane jest jego nadmiernym rozciągnięciem na skutek zgromadzonego w nim gazu i/lub treści pokarmowej. Powiększony żołądek wykazuje tendencję do obracania się wokół własnej osi (skrętu), co uniemożliwia przemieszczanie się gazów do przełyku czy też jelita cienkiego.
Problem dotyczy głównie psów dużych ras, ale może być spotykany u ras małych a nawet bardzo rzadko u kotów.
Objawy, które powinny nas zaniepokoić i skłonić do natychmiastowego szukania pomocy to:
-poszerzenie brzucha, odgłos bębenka przy jego opukiwaniu
-niepokój lub apatia
-ślinienie, krztuszenie śliną
-nieskuteczny odruch wymiotny -dyszenie, duszność
Lekarz weterynarii diagnozuje skręt na podstawie charakterystycznych objawów, badaniem dodatkowym potwierdzającym podejrzenie jest zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej.
Dlaczego jest tak groźny?
Skręt żołądka, mimo że bezpośrednio dotyczy tylko tego narządu (czasem jednoczesnemu skręceniu lub niedokrwieniu ulega także śledziona) niesie za sobą szereg konsekwencji dla organizmu. Odcięty przepływ krwi powoduje poważne zaburzenia w układzie krążenia, w równowadze jonowej, może prowadzić do uszkodzeń wielonarządowych, arytmii, kwasicy, choroby zakrzepowo-zatorowej, infekcji wynikających z niedokrwienia narządów, wstrząsu.
Leczeniem z wyboru po wstępnej stabilizacji stanu jest niezwłoczny zabieg chirurgiczny. Aby zapobiec nawrotom, wykonując operację chirurg wykonuje tzw. gastropeksję czyli zakłada specjalny szew mocujący żołądek do ściany jamy brzusznej.
Rokowanie przy skręcie żołądka jest ostrożne nawet mimo prawidłowo wykonanego zabiegu właśnie ze względu na szereg procesów, które dzieją się w konsekwencji odcięcia przepływu krwi przez ten narząd. Według MSD Veterinary Manual śmiertelność wynosi około 30%, inne źródła podają nawet 50%.
Krytyczne są pierwsze trzy doby po zabiegu, to najczęściej w tym czasie obserwujemy komplikacje wynikające z zaburzeń krążenie krwi. Podczas kluczowych 72h zwierzę wymaga intensywnej opieki i całodobowego monitoringu stanu zdrowia.
Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli czy można uniknąć skrętu żołądka u swojego pupila?
Choć bezpośrednie przyczyny skrętu żołądka nie są dobrze znane to wiemy, że niektóre czynniki wpływają na zwiększenie prawdopodobieństwa jego wystąpienia. Na pewno duże znaczenie mają skłonności genetyczne i rasowe. W grupie ryzyka znajdują się dogi niemieckie, owczarki niemieckie, rottweilery, labradory, pudle olbrzymie, dobermany oraz inne rasy duże, olbrzymie i z tzw. głęboką klatką piersiowa. Wg badań schorzeniu ulegają częściej samce, w średnim i starszym wieku.
Do skrętu żołądka może dojść przy intensywnym wysiłku bezpośrednio po dużym posiłku. Dlatego przy skłonności do choroby zaleca się rozdzielenie dawki pokarmowej na mniejsze, częstsze porcje oraz odpoczynek bezpośrednio po ich spożyciu. Warto też unikać w diecie pupila pokarmów wzdymających i łatwo fermentujących. U psów zachłannie pobierających pokarm warto skorzystać z misek spowalniających.
Możliwe jest chirurgiczne zmniejszenie ryzyka skrętu żołądka poprzez profilaktyczne jego doszycie do ściany brzucha. Zabieg ten nazywany gastropeksją można wykonać chociażby łącząc z zabiegiem kastracji, a wykonany laparoskopowo jest zabiegiem mało inwazyjnym.
autor tekstu: lek.wet. Aleksandra Szmigielska